Copyright 2013-2015 Marnix Berkhoff
Opgehaalde herinneringen aan het Nivonpad door Drenthe. Interview met Henk Bosch
interview: drs. Marnix Berkhoff (2015)
Op 31 mei 1975 werd in Orvelte het Nivonpad door Drenthe officieel geopend. Het was met 110 kilometer lengte het
eerste na-oorlogse, gemarkeerde lange afstandwandelpad van Nederland. De route liep van NIVON
natuurvriendenhuis De Hondsrug in Noordlaren naar het Hunehuis in Havelte. Mede-oprichter Henk Bosch haalt
herinneringen op over de man die met het idee voor het pad kwam, over hoe het pad gestalte kreeg en de komst van
het Pieterpad in 1983 op het traject Noordlaren-Schoonloo.
“Of ik zin had om er aan mee te werken? Dat was wat Ton Langebeek me vroeg.” Ondertussen bladert Henk Bosch door het
originele routeboekje, dat ik heb meegebracht. De mede-oprichter van het eerste naoorlogse gemarkeerde lange
afstandwandelpad is 93 jaar oud. Zijn vrouw Bep overleed acht jaar geleden. Ondanks zijn hoge leeftijd wandelt hij nog geregeld.
Zonder stok. Aan de muren hangen schilderijen. Verschillende daarvan zijn door hem zelf geschilderd. Dieren, mensen en
landschappen in dynamische, maar ook opvallend harmonieuze composities. Ik heb de bandrecorder aan staan.
Even hiervoor heeft Henk me zijn 50 Jaar Nivonlid speldje laten zien. Het zit op zijn jas. “Ik zal zo achtentwintig, dertig jaar oud
geweest zijn, toen ik lid werd in Utrecht. In het begin werd niet bijgehouden wanneer je precies lid werd. Kort erna, na de
watersnoodramp van 1953, verhuisden we naar Zeeland. Ik was tekenaar bij de afdeling Landinrichting van het Ministerie van
Landbouw en Visserij. Ik heb zelf om overplaatsing gevraagd. Om mee te helpen met de wederopbouw. Daarna werd ik chef van
de tekenkamer in Groningen. Toen ben ik ook lid geworden van de Bergsport.” Het woord is gevallen. De bergsport heeft Henks
hart. Ruim tien jaar lang was hij voorzitter van de Bergsport Noord. Jarenlang was hij internationaal vertegenwoordiger voor
Nivon Bergsport Nederland. Ontelbare leden heeft hij de beginselen en het plezier van het bergbeklimmen bijgebracht.
“Ton was ook lid van de Bergsport. Hij liep Weitwanderwege in Duitsland. De Duitsers waren toen al ver met die paden. Daar is
ook het idee voor het pad vandaan gekomen. Ton had heel goede ideeën, op allerlei gebied. Hij heeft veel voor het Nivon gedaan.
Maar hij was niet één van de makkelijksten. Hij was een vakbondsman. Keihard. Maar ik kon goed met hem overweg. Hij nam op
bergtochten altijd veel bagage mee. Altijd zwaar bepakt. Dan bleef je er maar achter lopen. Hij vond het niet prettig als je hem
voorbij ging. Dat deed ik ook nooit. Het was geen wedstrijd. Hij zei altijd: “Jij hebt veel minder!”. Dan zei ik: “Ik neem ook niet zo
veel mee!”. Dat kwam omdat ik altijd opschreef wat ik meenam en wat ik gebruikte. Wat ik niet gebruikte, hoefde niet te worden
meegenomen.”
“Lau van Schaik was al door Ton erbij betrokken. Ook een Bergsporter. Samen hebben we het wandelpad gemaakt. Van
Noordlaren naar Havelte. Daarvoor maakten we een grote kaart van aan elkaar geplakte topografische kaarten. We gebruikten
zoveel mogelijk onverharde paden. Daar waren er aardig wat van te vinden. Wel werd vastgelegd dat het pad door het
Meindertsveen, Orvelte en het Melkwegpad ging. Het Melkwegpad was nieuw. Het lag bij de radiosterrenwacht Westerbork.
Orvelte was een museumdorp. Ik vond het niet zo bijzonder. Aalden was veel origineler.”
“Daarna gingen we vragen of we over het terrein mochten lopen. We gingen dan naar de boer, die de eigenaar was. Of we
vroegen wie de eigenaar was. Dan vroegen ze: “Hoe willen jullie dat gaan doen?” Ik zei dan dat we langs de greppel of de sloot
lopen en niet dwars door het terrein. Ze waren ook wel blij dat ze eens iemand zagen en een praatje konden maken. Nooit moeite
gehad. Het ging heel prettig. Alleen in Orvelte was er wel eens bezwaar.”
“Ton of Lau heeft toen ook Hans Sluiter erbij betrokken. Hans werkte bij de Grontmij. Ik kende hem van mijn werk bij de
Landinrichting. We werkten wel samen. Ook met de Heidemij. Als we informatie nodig hadden over iets, dan kwam je bij hem
terecht. Volgens mij was hij lid van Groningen, anders Assen. Geen Bergsporter in ieder geval. Bij de Grontmij is toen het
routeboekje gemaakt. De kosten hebben zij gefinancierd. Dat had Ton of Lau geregeld. Met Hans heb ik ook subsidie bij de
provincie aangevraagd. Dat lukte. Daar hebben we de markeringspalen van betaald. Die zijn toen door de Bergsporters geplaatst.
Daar heb ik zelf niet aan meegewerkt. Ik was druk met andere zaken. Maar ik was er altijd als ik er moest zijn.”
“Het pad werd geopend in Orvelte. Een Gedeputeerde heeft toen de laatste markeringspaal geplaatst. Dat was heel leuk. Er was
behoorlijk wat belangstelling voor het pad. Ze kwamen ervoor uit het hele land. Later liep het Pieterpad over een gedeelte van
het pad. Dat zat ons niet helemaal lekker. Het heeft natuurlijk een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Maar in wezen viel ons pad
weg. Ton had er vooral de pest in. Maar zoals het nu gaat, vind ik het best. Het is gelukkig dat het pad effect heeft gehad en dat
er belangstelling is. Dat is het belangrijkste.”
“Nadat het pad geopend was, kreeg ik een telefoontje van een man. Of ik wat over het wandelpad kon vertellen. Hij vertelde dat
hij overspannen was. Zijn huisarts had hem gezegd dat hij er maar eens op uit moest. Samen met nog iemand, die ook
overspannen was. Ik wou het hele pad eigenlijk ook wel eens lopen. Ik vroeg hem of hij het goed vond dat ik mee ging? Daarop
hebben we het pad met z’n drieën gelopen. En overnacht bij boeren, in het hooi boven de paardenstal. Het was steenkoud. ’s
Nachts werd een veulen geboren. We hebben die nacht geen oog dichtgedaan. Ach, zulke dingen maakte je toen mee.” Henk
staart voor zich uit en zucht. “Het was toch wel een leuke tijd. Ja …”
Er valt een lange stilte. Ik zeg: “Ik zet de bandrecorder maar uit”. Henk antwoordt: “Ik hoop dat je er wat aan hebt”. Klik!
Nivonpad door Drenthe. 1975-2013